
Ο δύο φορές βραβευμένος Αλέξανδρος Ντάτσος μας ταξιδεύει από την Ελλάδα στη Σουηδία με μια κούπα καφέ.
Ο Αλέξανδρος Ντάτσος δεν είναι απλά ένας ακόμα barista. Με πολλή αγάπη για το επάγγελμα που κάνει, εκπαιδεύεται συνεχώς, βάζει μεράκι και μπόλικη έμπνευση για να σου προσφέρει σε μια κούπα καφέ έναν πίνακα ζωγραφικής. Από την Ελλάδα μέσα σε λίγα χρόνια έφυγε για Στοκχόλμη με εισιτήριο χωρίς επιστροφή, όπου τον κέρδισε η τέχνη του καφέ. Σήμερα είναι δύο φορές βραβευμένος ως ο καλύτερος barista – latte artist.
Το iTravelling.gr μίλησε με τον Αλέξανδρο Ντάτσο και μας μύησε στην τέχνη του καφέ.
Πως ξεκίνησε η ενασχόληση σας με τον καφέ;
Ξεκίνησα να εργάζομαι ως barista το 2007 στα flocafe ως καλοκαιρινή ενασχόληση. Ήταν ένα απαιτητικό περιβάλλον, το οποίο με δυσκόλεψε αρκετά! Ήταν κάτι πρωτόγνωρο για μένα με άγνωστα και περίπλοκα προϊόντα. Παρείχε όμως προγράμματα εκπαίδευσης ένα δίκαιο εργασιακό περιβάλλον, σε αντίθεση με ό,τι ακολούθησε στα επόμενα χρόνια σε άλλους χώρους εργασίας.
Τι είναι για εσάς η latte art; Τι πρέπει να έχει ένας barista για να θεωρηθεί καλός στο είδος του;
Δεν θα το χαρακτήριζα ακριβώς τέχνη το Latte Art, ίσως εκείνος που ασχολείται έντονα με την Latte Art θα πρέπει σίγουρα να έχει καλλιτεχνική αντίληψη . Βέβαια δεν σημαίνει απαραίτητα πως κάποιος καλός latte artist είναι καλός barista. Ένας barista πρέπει να είναι σε θέση να αντιληφθεί τι υλικό έχει και πως θα δημιουργήσει το ιδανικό προϊόν στον πελάτη ανάλογα με την προτίμηση του, διότι στο τέλος της ημέρας ο καφές προορίζεται για τον πελάτη.
Πιστεύω πως είναι αρκετά στοιχεία, που ξεχωρίζουν έναν barista από τον άλλον. Το βασικό είναι η συνέπεια, να προσφέρει το ίδιο ποιοτικό προϊόν, έπειτα η διαχείριση του υλικού, μηχανημάτων, συναδέλφων και πελατών . Δεν θα αναφερθώ σε διαγωνισμούς και διακρίσεις, καθώς είναι ανώφελο χωρίς τον χαρακτήρα, την μεταδοτικότητα και τη κατανόηση του πελάτη.
Πρόσφατα βραβευτήκατε ως Latte Artist. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Πέρσι και φέτος, κέρδισα το εθνικό σουηδικό διαγωνισμό, εκπροσωπώντας την χώρα στους αντίστοιχους παγκόσμιους σε Βραζιλία και Γερμανία. Βράβευση είναι η ανταμοιβή και η αναγνώριση των κόπων. Το δυσκολότερο πράγμα στον διαγωνισμό είναι η προετοιμασία, καθώς είναι ατέλειωτες ώρες προπόνησης και είναι μεγάλη πρόκληση να κρατήσεις σε ισορροπία την επαγγελματική ζωή, την προετοιμασία και την προσωπική ζωή. Προσωπικά νιώθω τυχερός που έχω την απόλυτη υποστήριξη από συναδέλφους, εργοδότες, φίλους και την σύντροφο μου.
Ο διαγωνισμός Latte Art αρχικά ξεκινάει σε εθνικό επίπεδο και έπειτα ακολουθεί το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Διαγωνισμός που διαρκεί τρεις μέρες και σε κάθε στάδιο ο διαγωνιζόμενος πρέπει σε συγκεκριμένο χρόνο να παρουσιάσει στου κριτές, ζευγάρια latte. Έπειτα οι κριτές θα αξιολογήσουν συμμετρία, δημιουργικότητα, αντίθεση, εκτέλεση, παρουσίαση στην σκηνή κι άλλα. Επίσης ο τεχνικός κριτής θα αξιολογήσει τεχνικά στοιχεία, όπως χρήση μηχανών, καθαριότητα και χρόνους.
Πως αποφασίσατε από την Ελλάδα να μετακομίσετε στη Σουηδία;
Αρκετά χρόνια πίσω, το 2010, αναζητούσα κάποιο μεταπτυχιακό ώστε να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Αρχιτεκτονική Τοπίου και ανακάλυψα πως στην Σκανδιναβία ήταν δωρεάν. Μετά το πανεπιστήμιο, ξεκίνησα μαθήματα σουηδικών, έπειτα ακολούθησε η στρατιωτική θητεία και το 2016 ήμουν έτοιμος να προκαλέσω την τύχη μου.
Έχοντας μαζί μου τον τελευταίο μισθό και εισιτήριο χωρίς επιστροφή, έφτασα Στοκχόλμη και αμέσως άρχισα να αναζητώ δουλειά ως αρχιτέκτονας και ως barista, το οποίο αποδείχτηκε ευκολότερο, καθώς ξεκίνησα άμεσα. Πλέον, εργάζομαι στην σουηδική εταιρεία Lofbergs, με ιστορία 112 ετών, ακόμη οικογενειακή επιχείρηση με 4η γενιά, όντας από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εταιρείες εισαγωγής πιστοποιημένου καφέ. Εργάζομαι ως barista, roaster και εκπαιδευτής στο flagship store της Lοfbergs, όπου επίσης, ξεκινάει και η προετοιμασία για τους διαγωνισμούς.
Η εργασία ως barista σε αντίστοιχο περιβάλλον θεωρείται θωρακισμένο επάγγελμα, σε αντίθεση με την εμπειρία που είχα στην Ελλάδα. Υπάρχει ένα μακροχρόνιο πλάνο, το οποίο η εταιρεία ακολουθεί για την εκπαίδευση του προσωπικού και την εξέλιξη στον μέλλον..
Ποιες οι διαφορές Σουηδών – Ελλήνων στο καφέ; Γενικότερα στην Ελλάδα αγαπούμε τον καφέ. Το γνωρίζουμε όμως πραγματικά ή πίνουμε μηχανικά;
Όντας επηρεασμένοι από το κλίμα, οι Σουηδοί καταναλώνουν όλο τον χρόνο ζεστό καφέ, με εξαίρεση την νέα τάση κρύων ροφημάτων όπως το cold brew, αντίστοιχα Ελλάδα αγαπάμε freddo.
Ωστόσο η μεγαλύτερη διαφορά είναι αλλού, στη ζάχαρη όπου είναι άγνωστη λέξη για τους Σουηδούς. Μια άλλη διαφορά είναι η απαίτηση, ο καφές να φέρει κάποια πιστοποίηση, κυρίως οικολογική.
Τι είναι για εσάς ο καφές; Άρωμα, γεύση ή μνήμες;
Είναι το κλειδί και η ψυχή της παρέας. Προσωπικά νιώθω διπλή απόλαυση, όταν το πρωί μοιράζομαι τον καφέ με την σύντροφο μου ή μια Κυριακή με φίλους σε κάποιο καφέ της Στοκχόλμης. Αρώματα και γεύσεις είναι απαραίτητα, αυτή είναι η ουσία άλλωστε.
Ποιος σας μύησε στην τέχνη του καφέ;
Νομίζω ο πατέρας μου τα ζεστά καλοκαίρια, όταν μου μάθαινε πως να πετυχαίνω τον σωστό αφρό του γνωστού φραπέ! Ωστόσο η πιο δυνατή μου ανάμνηση προέρχεται χρόνια πίσω. Ήμουν 6-7 χρόνων όταν η γιαγιά μου, μου έφτιαχνε ελληνικό στο τζάκι, θυμάμαι έβαζε πρώτα ζεστό νερό και έπειτα τον καφέ με αρκετή δόση ζάχαρης.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας καφές και γιατί;
Εξαρτάται την στιγμή της ημέρας, εάν είναι πρωί, προτιμώ φίλτρου, μετά το μεσημεριανό πάντα έναν εσπρέσο.
Στην Latte Art συναντούμε αρκετά περίτεχνα σχέδια. Αυτά είναι έμπνευση δική σας ή παραγγελία του πελάτη;
Είναι συνήθως έμπνευση, η οποία απαιτεί αρκετή προσπάθεια ώστε να αποτυπωθεί το τελικό σχέδιο. Καμιά φορά όμως είναι και απαίτηση, πρόσφατα μου ζήτησαν σχέδιο στον καφέ τον Donald Trump, προς έκπληξη, πέτυχε!
Σε ποιον προορισμό θα ταξιδεύατε για να γνωρίσετε περισσότερα για τον καφέ και γιατί;
Προσωπικά, ετοιμάζομαι για το μεγαλύτερο άλμα της καριέρας μου! Ακολουθεί 5ετη ή μάλλον συνεχής εκπαίδευση στην διαλογή και αγορά πρασίνου καφέ, ανάμεσα σε 75 000 φάρμες που συνεργάζεται η Lοfbergs σήμερα. Αναμένονται αρκετά ταξίδια σε χώρες της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής και Αφρικής.